|
|
|
|
 |
|
| |
|
| |
| |
| Δεντρογέρακο [Falco subbuteo] |
| |
 |
|
Όταν τα βλέπουμε από πάνω, τα ενήλικα πουλιά αυτά έχουν ένα σχετικά ενιαίο γαλαζιο-γκρί χρώμα, ενώ από κάτω έχουν έντονες ρίγες γαλακτερές και γκρίζες, με μια χαρακτηριστική περιοχή χρώμα σκουριάς προς την ουρά. Έχουν το ίδιο καμπυλωτό σημάδι στο μάγουλο που έχει και ο μεγαλύτερος πετρίτης, με τον οποίο μοιάζουν. Αν και τα κυνηγητικά γεράκια είναι από τα μικρότερα |
| γεράκια, και τα ενήλικα μάλιστα δεν ξεπερνούν τα 35 εκ. περίπου σε μήκος, η επιδεξιότητα των πουλιών αυτών στον αέρα είναι απαράμιλλη. Τα κυνηγητικά αυτά πουλιά πιάνουν το θήραμά τους στον αέρα. Στην αρχή τα μικρά πιάνουν σκαθάρια που πετούν χαμηλά, και μετά εξελίσσονται και πιάνουν τις πολύ ταχύτερες αλογόμυγες. Τελικά, καθώς μεγαλώνουν, μαθαίνουν να ξεπερνούν και να ελίσσονται καλύτερα όχι μόνο από τις νυχτερίδες αλλά και από μέλη της οικογενείας των χελιδονιών – ελάχιστα άλλα αρπακτικά πουλιά διαθέτουν αυτήν την ικανότητα. Συνεπώς, αν θέλουμε να τα δούμε, η καλύτερη στιγμή της ημέρας είναι το σούρουπο, όταν τα χελιδόνια επιστρέφουν στις φωλιές τους και οι νυχτερίδες βγαίνουν από τις δικές τους. Καθώς οι κύψελοι και τα χελιδόνια πετούν νότια το χειμώνα προς την Αφρική, τα κυνηγητικά γεράκια τα ακολουθούν, και επιστρέφουν μαζί τους την άνοιξη. Κατασκευάζουν φωλιές από κλαράκια μέσα στα πεύκα όπου ανατρέφουν τα μικρά τους. Μέχρι να βγάλουν τα φτερά τους τα πουλάκια τα καλύπτει μια μεγάλη μάζα χνούδι που τα κάνει να μοιάζουν πιο μεγάλα από τους γονείς τους. Και οι δυο γονείς συμμετέχουν στην ανατροφή των μικρών, που συνεχίζουν να τα τρέφουν ακόμη και όταν αυτά έχουν φύγει από τη φωλιά και μέχρι να μπορούν να τα βγάλουν πέρα μόνα τους. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Αχινός [Paracentrotus lividus] |
| |
 |
|
Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν περίπου 700 διαφορετικά είδη αχινών. Ανήκουν στην ίδια οικογένεια ζώων με τους αστερίες – τα εχινόδερμα – και, όπως και αυτά, δεν διαθέτουν κεντρικό νευρικό σύστημα. Τα αγκάθια τους, τα καθένα από τα οποία αποτελείται από πολλές ράβδους ανθρακούχο ασβεστίου, έχουν τη δυνατότητα να κινούνται από τη βάση σε πολλαπλές κατευθύνσεις. Αποτελούν |
| άμυνα κατά των αρπακτικών και χρησιμοποιούνται επίσης για την κίνηση. Αν και έχουμε την εντύπωση ότι ο αχινός έχει ένα σκληρό εξωτερικό κέλυφος ή σκελετό, στην πραγματικότητα τον καλύπτει μια στρώση δέρματος. Ανάμεσα στα αγκάθια υπάρχουν και σειρές από πλοκάμια που βοηθούν το ζώο να τραφεί και να παραμείνει αγκυροβολημένο στον πάτο της θάλασσας. Ένα άλλο είδος πλοκαμιού έχει αναπτυχθεί για την καθαριότητα και τη σίτιση. Το στόμα του έχει πέντε οδοντωτές πλάκες (που τις κινούν 60 μύες). Βρίσκεται στο κάτω μέρος του ζώου και είναι γνωστό ως ‘το φανάρι του Αριστοτέλη' διότι το είχε περιγράψει ο φιλόσοφος στην αρχαιότητα. Με αυτό ο αχινός ξύνει τα φύκια από τα βράχια. Τα περιττώματα που προκύπτουν από τη χώνευση αποβάλλονται από το πάνω μέρος του σώματός του, όπως και τα αβγά του όταν έρθει η ώρα να απελευθερωθούν. Αυτά γονιμοποιούνται εκτός του σώματος του θηλυκού και απελευθερώνεται ένας τεράστιος αριθμός αβγών – πάνω από ένα εκατομμύριο – κάθε φορά. Αυτά τα παίρνουν τα ρεύματα, και περνούν μήνες μέχρι να εξελιχθούν στη μορφή του ζώου που αναγνωρίζουμε. Σε αρχικό στάδιο οι προνύμφες μοιάζουν με μισανοιγμένη ομπρέλα – αλλά χωρίς το ύφασμα. Χρειάζεται 2 με 5 χρόνια ώσπου να φτάσει την ωριμότητά του ο αχινός. Οι περισσότεροι δεν το καταφέρνουν αυτό καθόλου, γιατί πέφτουν βορά σε κάποιο από τα πολλά είδη που τους θεωρούν καλό μεζέ, παρά τα αγκάθια τους. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Σουπιές [Sepia officinalis] |
| |
 |
|
Όπως το καλαμάρι, το ναυτίλο και το οκταπόδι η σουπιά ανήκει στην οικογένεια των κεφαλοπόδων. Το περίεργο ζώο αυτό έχει πλοκάμια με βεντούζες και φοβερά ανεπτυγμένη όραση. Όπως το οκταπόδι, έχει τη δυνατότητα να αλλάζει το χρώμα του δέρματός του κατά βούληση, και είναι ίσως το ζώο που έχει αναπτύξει τη |
| δυνατότητα αυτή στο υψηλότερο βαθμό όλων. Κάθε τετραγωνικό χιλιοστό του δέρματός του έχει έως 200 ειδικά κύτταρα χρωστικής ουσίας. Σε συνδυασμό με μια αντανακλαστική στρώση πρωτεϊνών που βρίσκεται κάτω από αυτά, έχουν τη δυνατότητα να παράγουν μια σειρά χρωμάτων που επεκτείνεται σε ολόκληρο σχεδόν το ορατό φάσμα. Οι σουπιές εκπέμπουν περίπλοκα οπτικά σήματα η μια στην άλλη για να προσελκύουν ταίρι ή να απωθήσουν αντίζηλο, και έχουν επίσης τη δυνατότητα παραλλαγής ώστε να μπορούν να κυνηγούν και να αποφεύγουν τα αρπακτικά. Όπως το οκταπόδι έτσι και η σουπιά έχει τη δυνατότητα να εκπέμπει ένα σύννεφο μαύρο μελάνι όταν νιώσει απειλή, και έχει ένα ράμφος εξ ίσου δυνατό που μπορεί ακόμη να διαπεράσει το σκληρό κέλυφος του κάβουρα – ένα από τα αγαπημένα της φαγητά. Όπως της σαρανταποδαρούσας, της αράχνης, του σκορπιού και του κάβουρα, το αίμα της σουπιάς δεν είναι κόκκινο αλλά πρασινο-γαλάζιο. Αυτό συμβαίνει επειδή κανένα από αυτά τα ζώα δεν χρησιμοποιεί πρωτεΐνη με βάση το σίδηρο για να κυκλώνει το οξυγόνο στο σώμα του. Στη θέση της αιμογλοβίνης είναι η αιμοκυανίνη, που έχει τη βάση της στο χαλκό. Δυστυχώς, δένεται πιο δύσκολα με το οξυγόνο από ότι η αιμογλοβίνη, οπότε η σουπιά χρειάζεται μια πολύ δραστήρια κυκλοφορία – ως αποτέλεσμα έχει αναπτύξει τρεις χωριστές καρδιές για να κάνουν τη δουλειά αυτή. Όταν ζευγαρώνουν οι σουπιές μοιάζουν να παλεύουν, γιατί πιάνονται από τα πλοκάμια τους και κοιτάζονται πρόσωπο με πρόσωπο. Όταν έχουν αποτεθεί τα αβγά με ασφάλεια, οι γονείς πεθαίνουν, και μπορούμε να βρούμε τα απομεινάρια τους στην παραλία όπου τα έχει ξεβράσει η θάλασσα. Έχουν τη μορφή ενός λευκού όστρακου σαν τορπίλη με πορώδης κατασκευή, που κάποτε παρείχε στον κάτοχού του ακαμψία και πλευστότητα. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Χελώνα [Testudo graeca] |
| |
 |
|
Οι ειδικοί διαφωνούν ακόμη για τον ακριβή προσδιορισμό και για τις υποδιαιρέσεις των διαφορετικών ειδών που υπάρχουν σε αυτή την προσαρμοστική ομάδα ερπετών. Τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική υποστηρίζουν είδη χελωνών που συγγενεύουν στενά μεταξύ τους. Η Testuda graeca σίγουρα βρίσκεται στη Χίο. Εκκολάπτεται (από λευκά, σφαιρικά αβγά που |
| τα έχουν κρύψει κάτω από τη γη) όταν εμφανίζονται τα πρωτοβρόχια το φθινόπωρο, και ανανεώνεται η βλάστηση από την οποία οι χελώνες εξαρτώνται για την τροφή τους. Το ζευγάρωμα είναι ένα πολύ θορυβώδες ζήτημα όπου η αρσενική που είναι μικρότερη, όχι μόνο χτυπάει το κέλυφός της επανειλημμένα πάνω σε αυτό της θηλυκής αλλά βγάζει επίσης και δυνατές κραυγές. Οι θηλυκές που έχουν γονιμοποιηθεί σκάβουν φωλιές με τα πίσω πόδια τους, και μπορούν να κάνουν αβγά πολλαπλές φορές. Αρκεί ένα μονάχα επιτυχημένο ζευγάρωμα. Τότε η χελώνα θάβει τα αβγά (μπορεί να είναι 15 περίπου) και ξαναπατάει το χώμα γερά από πάνω τους. Αν μεταγυρίσει κανείς τα αβγά της χελώνας αφού έχουν γεννηθεί, θα βλάψει το έμβρυο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει μεμβράνη που να διαχωρίζει τον κρόκο από το λεύκωμα, όπως στα αβγά των πουλιών. Τα βαρύτερα κομμάτια του κρόκου βουλιάζουν και συγκεντρώνεται στο κάτω μέρος του αβγού. Η επώαση στην περιοχή της Μεσογείου διαρκεί λιγότερο από ότι στα τροπικά κλίματα και κυμαίνεται (ανάλογα με τη θερμοκρασία) από 60 έως 100 ημέρες. Οι χελώνες υπό εκκόλαψη χρησιμοποιούν ένα ειδικό ‘αβγοδόντι' να σπάσουν το κέλυφος, αλλά συνήθως παραμένουν ασφαλείς κάτω από τη γη για τις πρώτες δυο εβδομάδες, τρώγοντας τα απομεινάρια του κρόκου. Όταν βγουν στην επιφάνεια πρέπει για όλη τους τη ζωή να μεριμνούν για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματός τους, βγαίνοντας να λιαστούν το πρωί και βρίσκοντας καταφύγιο από τη ζέστη του μεσημεριού το καλοκαίρι, επιστρέφοντας στο κοντινότερο ‘βαθούλωμα'. Αυτό μπορεί να βρίσκεται στις ρίζες μιας σκιερής βελανιδιάς ή κάτω από ένα βράχο. Δε φαίνεται να ανήκουν τα βαθουλώματα σε ένα συγκεκριμένο ζώο. Χρησιμοποιούνται από διάφορα ζώα ανάλογα πόσο κοντά βρίσκονται σε αυτά όταν βόσκουν. Όταν δεν υπάρχει κανένα κοντά της όταν νυχτώνει, η χελώνα φτιάνει άλλο. Αν οι θερμοκρασίες γίνουν πολύ ακραίες οι χελώνες έχουν τη δυνατότητα τόσο να πέφτουν σε χειμερία νάρκη όσο και σε θερινή, και να ξαναεμφανίζονται όταν οι συνθήκες τους ταιριάζουν καλύτερα. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Λαχανοπεταλούδα (ή πιερίδα) [Pieris brassicae] |
|
| |
 |
|
Βλέπουμε αυτή την όμορφη λευκή πεταλούδα συχνά σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Η ενήλικη, τα μπροστινά φτερά της οποίας είναι φαρδιά και μαύρα στην άκρη, μαζεύει νέκταρ από τα άνθη σε όλη τη διάρκεια των ζεστών μηνών του έτους. Αλλά αν και πολλοί την καλωσορίζουν όταν πρωτοεμφανίζεται ως σημάδι ότι οι μέρες μεγαλώνουν και ότι καλοκαιριάζει, οι καλλιεργητές τη θεωρούν |
| πολύ επιβλαβή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τρέφεται από τα φύλλα των φυτών της οικογενείας βράσκη – κουνουπίδια, λάχανα, μπρόκολο και άλλα πολλά. Όταν εκκολάπτεται η κάμπια από ένα από τα 20 – 50 αβγά που έχουν αποτεθεί σε σωρούς στο κάτω μέρος ενός φύλλου, τρέφεται μόνο από την επιφάνειά του φύλλου, προκαλώντας σχετικά μικρή ζημιά. Αλλά όταν μεγαλώσει και έχει αποβάλλει το δέρμα της δεύτερη φορά, ανοίγει η όρεξή της και τα σαγόνια της που έχουν μεγαλύτερη δύναμη σκίζουν το φύλλο και του κάνουν μεγάλες τρύπες. Το χρώμα της αγκαθωτής κάμπιας έχει διάφορες χροιές πρασινογκρί με μαύρες κουκίδες και κίτρινες ρίγες. Χρησιμοποιεί δε χημικά που απορροφά από την τροφή της να παράγει μουσταρδέλαιο στο κορμί της. Αυτό την καθιστά αηδιαστική στη γεύση για πολλά από τα ζώα που διαφορετικά θα την έτρωγαν. Όταν μεταμορφώνεται σε χρυσαλλίδα για το τελευταίο στάδιο της εξέλιξής της, δεν γνέθει μεταξωτό κουκούλι όπως κάνουν πολλά άλλα είδη, αλλά απλώς δένεται σε ένα κλαράκι, σε ένα τοίχο ή σε κάποιο στύλο φράχτη, με μια λεπτή μεταξωτή ζώνη. Συνήθως υπάρχουν δυο γενιές κάθε χρόνο – ενίοτε και περισσότερες – αλλά τα έντομα ξεχειμωνιάζουν στο στάδιο της χρυσαλλίδας, για να αναδυθούν ως ενήλικες την επόμενη άνοιξη. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Σφήκα «γίγαντας» [Scolia flavifrons] |
| |
 |
|
Αυτή η διάσπαρτη σφήκα που βρίσκεται παντού στην περιοχή των Βαλκανίων, είναι η μεγαλύτερη της Χίου. Από άκρη σε άκρη τα φτερά της μπορούν να φτάσουν μέχρι και τα 6 εκ., αλλά αν και βέβαια διαθέτει κεντρί δεν αποτελεί κίνδυνο για τους ανθρώπους καθώς τρέφεται με νέκταρ όταν ενηλικιωθεί. Οι αρσενικές μοιάζουν με τις μεγαλύτερες σε μέγεθος θηλυκές αλλά ακόμη και όταν δεν |
| είναι δυνατόν να γίνει σύγκριση μεγέθους οι θηλυκές διακρίνονται από το κίτρινο χρωματισμό στο κεφάλι τους, και από τη μεγάλη γνάθο. Την άνοιξη οι σκουροκέφαλες αρσενικές αναδύονται πρώτες από το υπόγειο κουκούλι που αποτελούσε το καταφύγιο τους κατά το χειμώνα. Αμέσως αρχίζουν να αναζητούν τις θηλυκές με τις οποίες θα ζευγαρώσουν σε μια σύντομη στιγμή οικειότητας που δεν διαρκεί παρά μόνο 1 έως 4 δευτερόλεπτα. Οι γονιμοποιημένες θηλυκές πρέπει να βρουν άνθη με νέκταρ να τραφούν ώστε να ωριμάσουν αρκετά τα αβγά τους για να τα γεννήσουν. Όταν ολοκληρώσουν αυτή τη διαδικασία αρχίζουν και πετάν χαμηλά πάνω από τη γη ψάχνοντας την μυρουδιά μιας σκωληκοειδούς προνύμφης σκαθαριού. Όταν την εντοπίσουν θα σκάψουν να την βρουν και θα τη τσιμπίσουν ώστε να παραλύσει. Τότε θα αποθέσουν ένα μόνο αβγό δίπλα της και θα αφήσουν τα δυο μαζί στην υπόγεια φωλιά της προνύμφης. Σε μια δυο μέρες το αβγό της σφήκας θα ανοίξει και η προνύμφη θα τραφεί με την παράλυτη προνύμφη σκαθαριού, τρώγοντάς τη ζωντανή. Είναι πιθανό ότι οποιοδήποτε από τα πολλαπλά σκαθάρια που ανήκουν στην οικογένεια των σκαραβαίων θα θεωρείτο κατάλληλο από τη σφήκα, αλλά εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι οι σφήκες στοχεύουν το σκαθάρι « ρινόκερος» όποτε το βρουν. Γενικώς όμως και τα σκαθάρια εκμεταλλεύονται τις σφήκες με τη σειρά τους – αλλά κάπως έμμεσα. Επειδή είναι ένα έντομο που τσιμπάει και το γεγονός αυτό καταδεικνύεται φανερά από την εμφάνισή της, τα αρπακτικά έχουν μάθει να την αποφεύγουν. Πολλά είδη σκαθαριού (αλλά όχι το δυστυχισμένο σκαθάρι « ρινόκερος») έχουν αναπτύξει χρωματικά σχέδια που μιμούνται αυτά της σφήκας, στέλνοντας ένα απατηλό μήνυμα στα ζώα που διαφορετικά θα τα έτρωγαν – Πρόσεξε, τσιμπάω... ψάξε να βρεις το φαγητό σου κάπου αλλού! |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Σκαθάρι «ρινόκερος» [Oryctes nasicornis] |
| |
|
|
Ο Ηρακλής του κόσμου των σκαθαριών, και στην πραγματικότητα το δυνατότερο ζώο της γης, το σκαθάρι « ρινόκερος» μπορεί να σηκώσει μέχρι και 850 φορές το βάρος του, ενώ ένας πλήρως ανεπτυγμένος ελέφαντας μπορεί να σηκώσει μόνο το 25% του δικού του. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη, μερικά από τα οποία |
| γίνονται πραγματικά τεράστια και τα διατηρούν ακόμη και ως κατοικίδια ζώα, αλλά το ευρωπαϊκό δεν συγκαταλέγεται σε αυτά τα τέρατα μιας και δεν ξεπερνάει τα 4 εκ. το πολύ. Παρά την αρκετά άγρια όψη τους, είναι ήπιοι γίγαντες που ούτε δαγκώνουν ούτε τσιμπούν. Τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά μπορούν να ανοίξουν το σκληρό, γυαλιστερό κιβώτιο φτερών τους και να πετάξουν, πράγμα που κάνουν μετά το σούρουπο, αλλά μόνο το αρσενικό έχει κέρατο. Το χρησιμοποιεί να παλέψει με τα άλλα αρσενικά όταν έρχεται η ώρα να βρει ταίρι. Δυστυχώς όμως το κέρατο αυτό δε χρησιμεύει σε τίποτα όταν πρέπει να διώξει κάποια πεινασμένη κουκουβάγια! Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το περνάει στο στάδιο της προνύμφης, και τρέφεται με σαπισμένο ξύλο. Η σκωληκοειδείς προνύμφη είναι λευκή με κεφάλι στο χρώμα σκουριάς και μεγάλες γνάθους. Αν σταθεί τυχερό και τα καταφέρει να μην το βάλει στο μάτι κάποια θηλυκή σφήγκα (βλέπε το σημείωμα για τη Scolia flavifrons πιο πάνω) θα περάσει τρία στάδια μαδήματος και ανάπτυξης πριν φτάσει το πλήρες μέγεθός του των 12 εκ. Τότε μεταμορφώνεται σε χρυσαλλίδα, δεν τρέφεται πια και αλλάζει χρώμα αποκτώντας ένα κεχριμπαρί χρώμα τώρα. Σε αυτό το στάδιο το περίγραμμα του κεράτου του αρσενικού αρχίζει να γίνεται φανερά ορατό. Η ανάπτυξη του μπορεί να κρατήσει από ένα έως πέντε χρόνια, ανάλογα με τις συνθήκες και την ύπαρξη κατάλληλης τροφής. Στη Χίο τα σκαθάρια φαίνεται να βρίσκονται σε αφθονία κάθε τέσσερα χρόνια, υποδεικνύοντας ότι λειτουργεί κάποιος φυσικός τετραετής κύκλος. Όταν αναδυθούν τα ενήλικα δεν αφιερώνουν και πολύ χρόνο στη σίτιση τους, καθώς το κύριο μέλημά τους τώρα είναι να βρουν ένα ταίρι και να παράγουν την επόμενη γενιά, ωστόσο έχει παρατηρηθεί ότι τρέφονται και με ρητίνη, νέκταρ και σαπισμένα φρούτα. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Κάμπια του φλόμου [Hyles euphorbiae] |
| |
|
|
Καθώς τα λεπιδόπτερα αυτά μπορούν να αναπαραχθούν δυο φορές το χρόνο, τις κάμπιες αυτές μπορούμε να τις δούμε τόσο την άνοιξη όσο και το καλοκαίρι. Έχουν βγει από πολύ μικρά αβγά που δεν ξεπερνούν το 1 χιλιοστό το καθένα, είναι χρώματος γυαλιστερού πρασινογαλάζιου και έχουν ένα σχήμα σχεδόν σφαιρικό. (Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτά τα πολύ μικρά αβγά έχουν έναν τόσο σκληρό εξωτερικό φλοιό που αν τα ρίξουμε πάνω σε μια σκληρή επιφάνεια κάνουν γκελ)! Οι κάμπιες, όπως τα ενήλικα στα οποία θα μεταμορφωθούν, διαφέρουν πολύ σε εμφάνιση από περιοχή σε περιοχή στην μεγάλη έκταση του είδους αυτού, και είναι δύσκολο να τα αναγνωρίσουμε με βεβαιότητα για το λόγο αυτό. Μια γραμμή με λαμπερά σημάδια ‘ματιού' κατά μήκος του σώματος τους είναι σύνηθες, και όλα εκθέτουν ένα κέρατο στο πίσω μέρος του σώματος τους. Όσο παραμένουν μικρά παραμένουν χαμηλά στο φυτό από το οποίο τρέφονται, το φλόμο ή γαλατόχορτο, τολμώντας να ανέβουν πιο ψηλά τη νύχτα. Όσο μεγαλώνουν γίνονται πιο τολμηρά, καθώς απολαμβάνουν την προστασία των σημαδιών προειδοποίησης που γίνονται ολοένα και πιο λαμπερά. Αυτά αποτελούν μια καθαρή προειδοποίηση σε κάθε αρπακτικό ότι οι κάμπιες έχουν γίνει εξίσου δηλητηριώδεις με το φυτό από το οποίο τρέφονται. Αν τα ενοχλήσουν έχουν τη δυνατότητα να φτύσουν ένα βρωμερό υγρό από το στόμα τους σε κάθε επιτιθέμενο. Είναι πλέον δραστήρια λίγο πριν μεταμορφωθούν σε χρυσαλλίδα. Αυτή είναι και η εποχή που θα ταξιδέψουν αρκετά μακριά από τα φυτά που τα φιλοξένησαν. Μέχρι τότε θα έχουν φτάσει το 70 – 80 χιλιοστά – το ίδιο μήκος με το άνοιγμα των φτερών του ενήλικου εντόμου. Η χρυσαλλίδα με το |
| κεχριπμαρί χρώμα δεν φτάνει αυτό το μήκος, και βρίσκεται στο έδαφος, μέσα σε ένα ιστοειδές αραχνοΰφαντο κουκούλι που περιλαμβάνει χώμα και υπολείμματα φύλλων. Τα ζώα ξεχειμωνιάζουν στην κατάσταση αυτή, στην οποία μπορεί να παραμείνουν από δυο εβδομάδες έως δυο χρόνια, ανάλογα με τις συνθήκες. Το μεγάλο λεπιδόπτερο είναι ένα σχετικά μεγάλο ζωντανό με εντυπωσιακή εμφάνιση όπου επικρατεί το γαλακτερό και το καφετί/πράσινο χρώμα, με σημάδια σαν σπαθάκια στα φτερά τους. Κατά τη διάρκεια του φωτός της ημέρας αναπαύεται πάνω σε πέτρες, χαμηλούς τοίχους, ή ακόμη και κάτω στο έδαφος, και δραστηριοποιείται μεταξύ το σούρουπο και τα μεσάνυχτα, οπότε πετάει προς ανεύρεση είτε ανθών με νέκταρ, όπως το νυχτολούλουδο, για να τραφεί, είτε να βρει το ταίρι του. Σε έντονη αντίθεση με τα ταχύτατα ζευγαρώματα της σφήγκας «γίγαντας» , όταν τα λεπιδόπτερα αυτά ζευγαρώνουν παραμένουν ενωμένα έως και τρεις ώρες. Το θηλυκό θα αρχίσει να κάνει τα αβγά της αμέσως μόλις χωριστούν, αυξάνοντας σταδιακά το μέγεθος των σωρών που αποθέτει κατά τις αμέσως συνεχόμενες νύχτες μέχρι να αποτεθούν περίπου δέκα μαζί, πάντα σε κατάλληλο φυτό τροφής, διακριτικά στο κάτω μέρος του φύλου. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Αστερίας [Echinaster sepositus] |
| |
 |
|
Όπως ο αχινός, ο echinaster sepositus είναι μέλος της εχινόδερμης οικογενείας. Ζει σε σχετικά ρηχά νερά και δεν βρίσκεται πιο βαθιά από τα 200μ. Κοινά με τον αγκαθωτό ξάδερφό του, τα στοματικά του μέρη βρίσκονται από κάτω στο σώμα του και αναπαράγεται απελευθερώνοντας τεράστιους αριθμούς γονιμοποιημένων αυγών |
| στο νερό. Δεν συντελείται ζευγάρωμα. Η έντονα πορτοκαλί επιφάνεια του σώματός του καλύπτεται από ένα δέρμα με σαπωνοειδή υφή, και μπορεί να εκτείνει μικρά πλοκάμια που κρατάν σφιχτά τα βράχια και το βοηθούν να κινηθεί. Στο άκρο καθενός από τα πέντε χέρια του βρίσκεται μια απλή κατασκευή ματιού που μπορεί μόνο να διακρίνει αλλαγές στο επίπεδο του φωτός. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αστερίες μπορούν να συνέλθουν από σοβαρούς τραυματισμούς εφόσον ένα μέρος του κεντρικού τους δίσκου παραμείνει ανέπαφο, καταφέρνοντας ακόμη δε να ξαναφυτρώσει ολόκληρα νέα χέρια. Επειδή το κυκλοφοριακό τους δεν έχει αίμα έχουν ένα μοναδικό σύστημα κίνησης που βασίζεται στην υδραυλική, στέλνοντας νερό μέσα από ένα δίκτυο αγγείων. Δεν διαθέτει σκληρή, κελυφοειδής σκελετική κατασκευή. Όση ακαμψία διαθέτουν προκύπτει από πολλαπλές μικρές πλάκες οστών. Γι αυτό, σε αντίθεση με τον αχινό, οι αστερίες που πεθαίνουν από φυσικές αιτίες στην άγρια φύση αφήνουν ελάχιστα απομεινάρια που μπορούν να ανεβρεθούν μετά το θάνατό και την αποσύνθεση των μαλακών ιστών τους. Το σύστημα υδραυλικής κίνησης λειτουργεί μόνο πολύ αργά αλλά είναι πολύ δυνατό. Σε αυτό οφείλεται το γεγονός ότι οι αστερίες έχουν τη δυνατότητα να ανοίγουν το κέλυφος των μαλακίων με τη βία. Όταν το έχουν κάνει αυτό, έχουν τη δυνατότητα να επεκτείνουν ένα από τα δυο στομάχια τους έξω από το σώμα τους και να το εναποθέσουν μέσα στο μερικά ανοιγμένο κέλυφος του θηράματός τους. Αφού εισχωρήσει, απελευθερώνει ένζυμα που διαλύουν το ψαχνό του θύματος, φτιάχνοντας μια πλούσια θρεπτική σούπα που ο αστερίας ρουφάει και χωνεύει. Από αυτές τις μεθόδους διατροφής δημιουργούνται τα ζευγάρια καθαρών, άδειων οστράκων που συχνά βρίσκουμε ξεβρασμένα στην παραλία. |
| |
| Αρχή της σελίδας |
|
|
| |
| Μελισσόμυγα [Anastoechus nitidulus] (στο άνθος της αγριοφρασκομηλιάς) |
| |
 |
|
Αυτή είναι μια από τους απατεώνες της φύσης. Στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μόνο μια μύγα που ούτε δαγκώνει ούτε τσιμπάει. Υπάρχουν πολλά είδη μελισσόμυγας (περίπου 4.500 συνολικά, και βρίσκονται σε κάθε ήπειρο εκτός από την Ανταρκτική) και έχουν ‘ντυθεί' ώστε να μοιάζουν με έντομο που τσιμπάει για την προστασία τους. Κάτω από τη μαλλιαρή |
| μεταμφίεσή τους, το περίγραμμα του σώματος του εντόμου μοιάζει περισσότερο με μύγα παρά με μέλισσα. Όπως όλες οι πραγματικές μύγες έχει μόνο ένα ζευγάρι φτερά που στρέφονται προς τα πίσω όταν το έντομο αναπαύεται, όπως το πολεμικό τζετ! Η μακριά προβοσκίδα μέσα από την οποία τρέφεται είναι ολοφάνερη στη φωτογραφία αυτή, που την έχει πάρει ο φυσιολόγος M i ke Taylor στη Χίο όπου ενενήντα πέντε διαφορετικά είδη του εντόμου αυτού έχουν καταγραφεί. Πολλές από τις μελισσόμυγες προτιμούν να ρουφάν το νέκταρ αιωρούμενες, και να μην προσγειώνονται στο άνθος. Αυτή είναι σίγουρα άλλη μια συμπεριφορά που έχει αναπτυχθεί για την προστασία τους γιατί βοηθάει το έντομο που τρέφεται να αποφύγει τη σύλληψη από άλλο αρπακτικό που τυχόν παραμονεύει για το φαγητό του κοντά στα άνθη – μια αράχνη « κάβουρας», για παράδειγμα. Ανάμεσα στα γεύματα θα προσγειωθεί σε ένα πιο διακριτικό και προστατευμένο μέρος να αναπαυθεί πριν εφορμήσει ξανά. Ακόμη άλλη μια μίμηση αποφέρει περαιτέρω προστασία – η μελισσόμυγα βγάζει ένα δυνατό βουητό όταν πετάει. Αυτό ισχύει για την ενήλικη μορφή του εντόμου, οι προνύμφες της οποίας, όπως αυτές της σφήγκας « γιγαντας», είναι παρασιτικές, και αφού αναδυθούν από αβγά που έχουν αποτεθεί στο έδαφος, τρέφονται με σκωληκοειδείς προνύμφη σκαθαριού. Έχει παρατηρηθεί ακόμη ότι οι μελισσόμυγες χρησιμοποιούν τη δυνατότητά τους να αιωρούνται για να παρασιτήσουν άλλα είδη, όπως τη μέλισσα χτίστη. Όταν εντοπίσει κάποια φωλιά σήραγγα σε αργιλώδες ανάχωμα ή λάσπη οικοδομών, η θηλυκή μελισσόμυγα θα γυρίσει στον αέρα ώστε να κοιτάει από την αντίθετη πλευρά και θα εκτοξεύσει το αβγό της προς τα πίσω ώστε να πέσει μέσα στη σήραγγα. Επειδή είναι η πιο δυνατή από τις δυο, ο προνύμφη της μελισσόμυγας που θα αναδυθεί θα φάει την τροφή που έχει αφήσει εκεί η μέλισσα χτίστης για τα δικά της μικρά. |
|
| |
|
|
